Dụng cụ hàm duy trì là thiết bị tùy chỉnh được thiết kế cho riêng người niềng răng để răng không bị xê dịch sau niềng. Chúng thường được dùng sau khi điều trị chỉnh nha, để giữ khớp cắn ở đúng vị trí sau khi nó đã được định hình lại trước đó. Việc đeo hàm duy trì có thể gây khó chịu, nhưng nó chưa là gì so với việc răng bị di chuyển và phải niềng răng lại từ đầu.

Bài viết này sẽ đề cập đến những điều cơ bản về việc đeo hàm duy trì, thời gian phải đeo và cách vệ sinh hàm sao cho bảo đảm.

Các loại hàm duy trì

Có ba loại hàm duy trì mà các nha sĩ hay sử dụng cho người niềng răng. Hiện nay, với công nghệ hiện đại, hàm duy trì cũng có nhiều loại để phù hợp với mỗi đối tượng và tình trạng răng. Dưới đây là một số loại duy trì phổ biến thường được sử dụng hiện nay:

1. Hàm cố định

Hàm duy trì cố định là loại hàm được làm bởi dây thép với nhiều kích cỡ và hình dạng (dạng thẳng, xoắn) khác nhau được cố định ở vị trí ở mặt sau của răng trước (răng số 1,2,3) bằng composite. Hàm cố định được gắn vào răng của bạn sau khi bạn tháo niềng răng để giữ nguyên vị trí trong vài tháng đầu.

Ưu điểm của loại này là có tính cố định cao hơn các loại khác. Tuy nhiên nhược điểm của nó là khó vệ sinh hơn. Ngoài ra nó có thể bị lung lay hoặc bung ra, và phải đến phòng khám để nha sĩ họ làm lại, hoặc hết thời gian phải đeo thì người niềng vẫn phải đến phòng khám để nha sĩ tháo ra.

2. Hàm duy trì tháo lắp Haxley

Loại hàm duy trì thứ hai là hàm Haxley và có thể tháo rời được. Hàm Haxley có thể được tháo ra để vệ sinh và thuận tiện trong lúc ăn uống. Hàm duy trì kim loại rất hữu ích cho những trường hợp niềng răng phải nhổ răng vì vậy đây cũng là loại hàm được nhiều bác sĩ nha khoa lựa chọn sử dụng cho những người phải nhổ răng do niềng răng.

Loại hàm duy trì này có ưu điểm là dễ dàng tháo lắp ra và có tác dụng mạnh do sự chắc chắn của kết cấu và dây kim loại. Tuy nhiên nhược điểm là để lộ phần dây kim loại có thể gây mất thẩm mỹ không được nhiều người ưa thích.

3. Hàm duy trì tháo lắp trong suốt

Loại hàm này có lẽ được nhiều người thích nhất vì tính thẩm mỹ của nó. Khi đeo vào thì mọi người rất khó có thể nhận ra rằng bạn đang đeo hàm duy trì trong suốt.

Nha sĩ sẽ kiểm tra, lấy mẫu hàm và làm ra một khay (máng) trong suốt để đeo. Loại máng này khá giống máng đeo dùng để tẩy trắng.

Hàm duy trì trong suốt tính thẩm mỹ cao tuy nhiên vì nó dễ dàng tháo ra nên nhiều người hay quên và không đeo, từ đó dẫn đến tình trạng răng bị xô lệch, bị thưa răng cửa…

Ngoài ra độ bền của hàm cũng không cao, vì đeo thường xuyên nên khớp cắn thường chạm vào làm mài mòn máng duy trì, dẫn đến máng có thể bị gãy nếu tác động mạnh 1 chút.

Một ngày phải đeo hàm duy trì trong bao lâu?

Nếu bạn dùng hàm duy trì cố định, người niềng sẽ phải đeo nó cả ngày lẫn đêm. Nhưng đối với hàm có thể tháo rời thì sẽ có thể điều chỉnh một chút. Bạn có thể nhận được các hướng dẫn khác nhau từ nha sĩ tùy thuộc vào sự điều trị cụ thể của mỗi người.

Theo Hiệp hội các nhà chỉnh nha Canada, hướng dẫn điển hình đối với hàm tháo lắp là đeo nó toàn thời gian, ngoại trừ thời gian ăn uống và vệ sinh, trong 4 đến 6 tháng đầu tiên sau khi tháo mắc cài .

Tuy nhiên, một cuộc khảo sát năm 2010 về các bác sĩ chỉnh nha cho thấy rằng nhiều người khuyên nên đeo hàm duy trì mọi lúc, ít nhất 9 tháng sau khi tháo niềng răng.

Cần đeo hàm duy trì bao lâu sau khi tháo niềng?

Theo cuộc khảo sát năm 2010 được đề cập ở trên, hơn 58% bác sĩ chỉnh nha thích cho bệnh nhân dùng hàm duy trì có thể tháo rời sau khi điều trị bằng niềng răng hoàn tất.

Hầu hết những người được hỏi đều khuyên bạn nên đeo những hàm duy trì này hàng ngày trong 9 tháng và sau đó giảm xuống chỉ cần đeo vào đêm khi ngủ.

Người sau khi niềng không bao giờ nên ngừng đeo hàm duy trì, mặc dù bạn có thể cần phải thay hàm duy trì của mình sau một vài năm.

Cho dù bác sĩ chỉnh nha của bạn khuyên dùng loại hàm duy trì nào, có khả năng là bạn sẽ được hướng dẫn tiếp tục dùng hàm duy trì vô thời hạn.

Nếu không đeo hàm duy trì thì sao?

Trong suốt cuộc đời của bạn, răng của chúng ta di chuyển. Nếu bạn đã từng niềng răng, bạn đã quen với thực tế là vị trí của răng trong miệng của bạn có thể thay đổi tùy theo các yếu tố như tuổi tác và việc đeo các thiết bị chỉnh nha.

Việc điều trị chỉnh nha của bạn kết thúc không có nghĩa là răng của bạn sẽ ổn định.Nếu không đeo mắc cài theo hướng dẫn của bác sĩ chỉnh nha, răng sẽ có xu hướng dịch chuyển trở lại vị trí cũ. Nếu bạn không đeo hàm duy trì, người niềng răng xong có thể cần phải can thiệp chỉnh nha lại trong vòng 10 năm, hoặc thậm chí sớm hơn.

Nếu bạn cố gắng bỏ qua việc đeo hàm duy trì trong vài tuần hoặc vài tháng, răng có thể bị xê dịch và hàm duy trì có thể không còn khít với răng của bạn nữa.

Làm sạch hàm duy trì đúng cách

Làm sạch hàm duy trì cố định

Hàm duy trì cố định cần được làm sạch như một phần của thói quen vệ sinh răng miệng thường xuyên. Vì không thể tháo chúng nên cần dùng chỉ nha khoa (và mặt trước của răng) để vệ sinh.

Việc vệ sinh cần luyện tập hằng ngày và ngoài ra, cần đảm bảo nghiêng bàn chải đánh răng của bạn theo chiều dọc cũng như chiều ngang để loại bỏ mọi mảng bám tích tụ hoặc các mảnh thức ăn xung quanh hàm duy trì cố định của bạn.

Làm thế hàm duy trì tháo rời

Làm sạch hàm duy trì tháo rời bằng nước ấm mỗi khi bạn tháo nó ra. Rửa sạch máng khi còn ướt để thức ăn dính vào không bị khô.

Nếu bác sĩ chỉnh nha khuyến nghị thì bạn có thể mua một sản phẩm ngâm đặc biệt để ngâm máng duy trì giữa các lần sử dụng.

Ngoài ra có thể sử dụng bàn chải đánh răng lông mềm và kem đánh răng để chà từng phần của máng một lần mỗi ngày. Tuy nhiên, hãy làm điều này một cách cẩn thận vì nhiều loại kem đánh răng có tính mài mòn và có thể làm xước hàm duy trì của bạn. Cân nhắc hỏi bác sĩ chỉnh nha của bạn để được tư vấn về loại nào nên sử dụng.

Nếu các mảnh vụn thức ăn bị kẹt trong máng duy trì của bạn, hãy dùng tăm bông sạch nhúng vào nước để làm sạch nó. Không đun sôi hàm duy trì trong nước hoặc cố gắng rửa nó trong máy rửa bát.

Máy tăm nước Aquapulse A800

Là thiết bị có thể tạo ra những tia nước mạnh mẽ đánh bay mảng bám và thức ăn thừa. Người dùng hoàn toàn có thể sử dụng máy tăm nước Aquapulse A800 hoặc Aquapulse X6 để vệ sinh răng miệng hằng ngày và vệ sinh hàm duy trì của mình một cách hiệu quả và dễ dàng.

Tóm lại

Hướng dẫn của nha sĩ sẽ thay đổi tùy theo tình trạng cụ thể của răng người niềng. Một số người cần phải đeo hàm duy trì cả ngày, mỗi ngày trong 4 tháng, trong khi những người khác sẽ được hướng dẫn đeo trong 12 tháng. Trên đây là những điều cần biết về hàm duy trì và những người niềng răng nên tuân thủ theo lời dặn của nha sĩ để có hàm răng đẹp nhất.